Pierwszy kontakt matki i dziecka - "SKÓRA DO SKÓRY"
Karmienie piersią nie jest, zwłaszcza dla mamy pierwszego dziecka, czynnością odruchową, ale jest umiejętnością. Sztuki tej uczą się matka i dziecko w pierwszych dniach, a czasem tygodniach po porodzie.
Już na sali porodowej są stworzone warunki ułatwiające mamie pierwszy kontakt z dzieckiem
Udany początek to wczesne rozpoczęcie karmienia, najlepiej w pierwszej godzinie po porodzie. Wtedy noworodek jest bardzo aktywny i szuka piersi. Matka też jest maksymalnie nastawiona na zaspokojenie potrzeb dziecka. Kontakt "skóra do skóry" nowonarodzonego dziecka z matką pozwala na osiedlenie się na skórze dziecka niegroźnych dla niego bakterii ze skóry matki, ale także wzmacnia odruch szukania i ssania u dziecka i odruchy wyzwalające laktację u matki. Ilość wytwarzanego mleka nie zależy od wielkości gruczołu piersiowego.
FIZJOLOGIA LAKTACJI
Proces wytwarzania pokarmu jest regulowany na drodze dwóch odruchów nerwowo -hormonalnych:
1.Odruch wytwarzania pokarmu (prolaktynowy)
Ssanie piersi powoduje pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych znajdujących się w skórze brodawki i otoczki. Bodźce są przekazywane do podwzgórza, a następnie do przedniego płata przysadki mózgowej, skąd uwalniana jest prolaktyna, która pobudza pęcherzyki mleczne do wytwarzania pokarmu
2. Odruch wypływu pokarmu (oksytocynowy)
Drażnienie brodawki piersiowej i ssanie piersi powoduje pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych znajdujących się w skórze brodawki i otoczki. Bodźce są przekazywane do podwzgórza, a następnie do tylnego płata przysadki mózgowej, skąd uwalniana jest oksytocyna, która kurcząc komórki mięśniówki gładkiej wokół pęcherzyków i przewodów, powoduje wypływ mleka z piersi.
Odruch może być zahamowany przez:
- silny ból
- zdenerwowanie, niepewność
- nikotynę i alkohol
Aby pobudzić odruch należy:
- zapewnić matce spokój i wygodną pozycję do karmienia
- odciągnąć niewielką ilość pokarmu
- zrobić masaż mięśni szyi i karku
- ocieplić pierś
Prawidłowe ssanie piersi jest podstawowym czynnikiem powodzenia w karmieniu piersią.
Zaburzenia mechanizmu ssania
Zaburzenia ssania prowadzą do wielu problemów laktacyjnych. Mogą być spowodowane:
- Nieprawidłowym chwytaniem i ssaniem piersi
- Podawaniem smoczków
Utrzymanie laktacji po oddzieleniu dziecka od matki
W celu utrzymania laktacji, w razie oddzielenia matki od dziecka, należy w regularnych odstępach czasu odciągać pokarm metodą ręczną lub odciągacza ręcznego.
- wybrać spokojne i wygodne miejsce, zrelaksować się
- położyć na piersi ciepły okład
- ułożyć kciuk powyżej otoczki, palce poniżej (2-3 cm od podstawy brodawki)
- przycisnąć delikatnie całą pierś do klatki piersiowej nie przemieszczając palców
- następnie zbliżyć palce do siebie lekko je obracając; nie należy przesuwać palców po skórze, tylko uciskać przewody mleczne, które znajdują się między nimi
- zwolnić ucisk
- rytmicznie powtarzać powyższe ruchy zmieniać ułożenie palców wokół brodawki, aby równomiernie opróżniać wszystkie przewody